Symbool van de Rotterdamse trots
Showcase
Om de Erasmusbrug naar Rotterdam te halen moest er een maquette naar Den Haag. Maar via dat model krijgt de stad het extra geld dat nodig is om de brug te bouwen. Een briljante zet, want als de Zwaan er staat groeit zij binnen afzienbare tijd uit tot hét icoon van de stad. De geknikte piloon staat symbool voor het naoorlogse Rotterdam als stad met ballen die de blik op de toekomst gericht heeft en groots durft te denken. Al 25 jaar slaat zij letterlijk een brug tussen Zuid en Noord. Zij verbindt de stad, maakt er één geheel van. Wie aan Rotterdam denkt, ziet de Erasmusbrug voor zich.
Het is midden jaren tachtig. Bram Peper is burgemeester en hij wil de Maasstad een grootstedelijke allure aanmeten. Als Riek Bakker vervolgens aangesteld wordt als directeur Stadsontwikkeling gaat de bal echt rollen. De boodschap van Bakker is helder: de stad staat met de rug tegen de rivier, terwijl de helft van diezelfde stad aan de andere kant van het water ligt. Sla een brug naar Zuid, is haar boodschap.
En die brug komt er. Eerst figuurlijk in de zin van sociale vernieuwing en stedelijke ontwikkeling met een investeringsklimaat voor nieuwbouw. De rechtbank waagt de sprong naar de Kop van Zuid, het pand van Hotel New York wordt van de verpaupering gered. En Rotterdam zorgt voor infrastructuur om al die ontwikkelingen bereikbaar te maken. Er komt een metrostation. Maar het meest gewaagd van alle plannen is nog wel die brug. Letterlijk een brug naar Zuid. Een stoer gebaar dat letterlijk een gezicht geeft aan de ambities van de tweede stad van het land.
TE DUUR
Peper in een interview met Gers! magazine: “Die brug is een stadsbrug en daarvoor moet de stad zelf het geld vergaren. We hadden er een budget van 350 miljoen gulden voor en in die tijd deden we niet aan budgetoverschrijdingen. De Dienst Gemeentewerken, die de Willemsbrug ook al had ontworpen, maakte een vierstokkenbrug. Precies binnen ons budget. Toen kwam Riek met Ben van Berkel van UNStudio op de proppen. Die tekende een geknikte brug, fantastisch mooi.”
En te duur, 45 miljoen gulden te duur.
“Toch vonden we dat de stad díe brug verdiende; die brug had uitstraling. Dus liet ik er een model van maken en die hebben we op de kamer van minister van Verkeer en Waterstaat Hanja Maij-Weggen laten bezorgen. Ik zei: ‘Laat haar wennen en dan krijg ik de 45 miljoen wel van haar los. In het jargon van Rijkswaterstaat heet een brug een kunstwerk. Nou, hoeveel kunstwerk wil je hebben? En verdomd, ze zei ja.”
TROTS
Als de brug iets bereikt, is het de Rotterdammer trots geven. Riek Bakker stelt zelfs dat de stad nooit geworden zou zijn wat ze nu is, als die brug er niet gekomen was. En ja die zingende tuien vergeten ze in de straten van de stad al snel. En als UN Studio een poging doet het beeldrecht op de brug te claimen, staan de inwoners dat niet eens toe.
De brug is van de Rotterdammer. De brug is van de stad, is de vleesgeworden internationale allure waar de havenstad zo naar snakte. In één oogopslag vertelt ze het verhaal van een stad die als een feniks herrezen is, die haar trots teruggevonden heeft en die met die brug als aorta van haar nieuwe hart die stad tot één geheel smeedt.
Kijk maar naar de luchtfoto’s van Rotterdam vóór en ná de komst van de Erasmusbrug. Nieuwbouw grijpt om zich heen met de Zwaan als centraal focuspunt, als de bron vanwaar de grijpende handen om zich heen slaan.
De skyline blijft zich uiteraard ontwikkelen, want de vernieuwing die het stadsbestuur een gezicht gaf met dat gewaagde ontwerp over de Maas is overgenomen door de stad. “Vernieuwing was niet meer te stoppen”, stelt Peper. “Inwoners keken niet langer naar het stadsbestuur om hun zaken voor elkaar te krijgen, ze deden het nu zelf wel. Zo werd Rotterdam langzaam een stad om trots op te zijn. Niet op grond van chauvinisme of een underdoggevoel, maar omdat de stad iets te bieden heeft. Aan jongeren, aan nieuwkomers, aan mensen die hier hun hele leven al wonen.”
Nog steeds worden er nieuwe iconen aan de stad toegevoegd. Nog steeds verandert zij elk jaar van gezicht. De woontorens op de Kop van Zuid, de Markthal, het Depot, de Zalmhaventoren en centraal station. Rotterdam en haar inwoners zitten nooit stil, houden nog altijd de blik op de toekomst gericht. Het kan altijd nog grootser en indrukwekkender.
Rotterdam kan nooit meer zonder die ene brug. Die knik over het water staat symbool voor het nieuwe Rotterdam. Voor de stad van nu en van de toekomst.
Gebruikt in deze showcase.
