Planten verlichten de stad

Het Park van Morgen 2.0 is het eerste park ter wereld met verlichting op energie van planten. Biotechdesigner Ermi van Oers wil Rotterdammers bewust maken dat ze onderdeel zijn van de natuur. ‘Door natuur, wetenschap en design te laten samensmelten wil ik mensen zich laten verwonderen over de natuur zodat ze denken: Dit is eigenlijk zoals het hoort.’

Het Park van Morgen 2.0 ligt in de wijk Reyeroord in Rotterdam-Zuid. Fonkelende lampjes reageren op de aanwezigheid van mensen en verlichten de route. De planten in het park wekken samen de energie op voor deze verlichting. Dat werkt zo: voedingsstoffen van planten verdwijnen voor een deel als reststof in de grond. Natuurlijke bacteriën breken de reststof af. Zo komen elektrisch geladen deeltjes vrij. Een biologische batterij vangt deze op en levert energie voor de lampjes.

Levend licht noemt Ermi van Oers deze techniek. Die ontdekte ze tijdens haar studie aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam. ‘Ik koos voor die opleiding omdat ik zag dat ze daar goed naar de toekomst keken. Zowel in het gebruik van de nieuwste technologie als in de visie hoe je als ontwerper je geld kunt verdienen.’ Wonen in Rotterdam had in eerste instantie niet mijn voorkeur, maar na een half jaar was ik al helemaal verliefd geworden op deze stad. De directheid, openheid en er is veel beweging en leven. Pionieren zit in het dna van deze stad.’

Ademhaling van licht
Ze studeerde in 2016 cum laude af met de Living Light – Lamp. Met hulp van techneuten en wetenschappers had Ermi zich de kennis en techniek eigen gemaakt om een lamp te laten branden met de energie uit planten. Dat had nog niemand eerder op die manier gedaan. ‘Je ziet een ademhaling van licht. Dus het gaat heel rustig aan en uit. Toch heb je het idee dat de lamp continu brandt. Daar is heel weinig stroom voor nodig die de plant zelf opwekt. Dat kan alleen als je slim programmeert, als je enorm energiezuinige elektronica maakt.’

Het idee ontstond in het M4H gebied. In dit voormalige havengebied onderzocht Ermi tijdens haar studie reststromen. ‘Bijvoorbeeld een bakker, zijn grootste reststroom is warmte. Bij een Islamitische slager is het bloed. Wat doen we daarmee? In de natuur is elke reststroom of afvalstroom een voedingsbron voor iets anders. Dat was mijn trigger. Mensen zijn de enige wezens op deze planeet die dat niet doen. De vraag was hoe ik dat als ontwerper waardevol kon maken.’

Elektriciteit uit urine
Een rioleringsbedrijf in het gebied trok bij Ermi de meeste aandacht. ‘Omdat het zo dicht bij de mens staat. Je kunt wel bedenken wat hun grootste reststroom is. We onderzochten wat je daar allemaal mee kunt. Zo ontdekten we dat er een techniek is waarmee je elektriciteit kunt halen uit urine. Zoiets vies kan goud worden. Ineens is er een complete waardeverandering van afvalstromen.’ Het inspireerde Ermi om in samenwerking met het biotechbedrijf Plant-e de Living Light – Lamp te ontwerpen en er mee af te studeren. Ze won er drie awards mee.

Na haar studie begint Ermi de biodesignstudio Nova Innova in de Keilewerf. Hier zijn meer dan tachtig creatieve en innovatieve bedrijven gevestigd die elkaar onderling helpen en versterken. Als snel meldt de gemeente Rotterdam zich om de Living Light – Lamp op een grotere schaal toe te passen in de stad. In 2019 werd de eerste versie neergelegd en met steun van Citylab010 wordt het ambitieuze Park van Morgen 2.0 gerealiseerd. ‘Rotterdam is echt de stad waar ik moet zijn,’ vertelt Ermi. ‘Het is voor mij dé stad om te innoveren, omdat ze lef hebben, durven te pionieren, fouten durven te maken. Make it happen, inderdaad.’

Ermi van Oers wint de Marketing Award Rotterdam Talent 2025 omdat ze de stad op de kaart zet als koploper in duurzame innovatie. Ermi komt met haar team met nog een opvallend ontwerp: POND (Power of Nature-Based Design). ‘Dit zijn drijvende lichtgevende lenzen, die van kleur veranderen afhankelijk van de gezondheid van het water. Ik wil de natuur zo een stem geven. Ontwerpen met de natuur betekent voor mij de intelligentie gebruiken van moeder natuur. Daar kunnen we zoveel van leren en mee samenwerken.’

Snoepende bacteriën
De proefopstelling van POND ligt in het water van diergaarde Blijdorp. Het is de bedoeling dat de lichtgevende lenzen binnenkort ook elders in de stad te zien zijn. Rotterdams Weerwoord financiert dit. Als de locatie is gekozen en de vergunning rond is kunnen Rotterdammers zich verwonderen over het natuurlijke licht. ‘Het moet water zijn met genoeg organisch materiaal, waar de bacteriën lekker van kunnen snoepen om het licht te laten branden. Ook komt POND begin 2026 in Utrecht en Amsterdam te liggen.’

Er is een kans dat Ermi tegen die tijd even weg is, want het is voor haar belangrijk om de stad af te wisselen met een verblijf in de natuur. ‘Begin dit jaar was ik twee maanden in de jungle van Costa Rica. Daar voel ik me zielsgelukkig. Maar ik voel dat ik hier in Rotterdam moet zijn om de verbinding tussen mens en natuur terug te brengen. Ik wil Rotterdammers meegeven dat ze onderdeel zijn van de natuur en dat als ze goed zorgen voor de natuur, de natuur ook goed voor hen zal zorgen. Zo gaan we een veel gezondere leefomgeving creëren, nu en in de toekomst.’

Foto credit ‘Nova Innova’
www.novainnova.com