Kunst & vliegwerk
Showcase
26 en 27 september kunnen liefhebbers van kunst hun hart ophalen in de stad. Tijdens het Groot Rotterdams Atelier Weekend openen 40 ateliers verspreid over heel Rotterdam hun deuren en kun je je verwonderen over het werk van maar liefst 300 kunstenaars.
Piet de Jonge is de stuwende kracht achter dit initiatief. Als voormalig conservator moderne kunst bij museum Boijmans van Beuningen en organisator van tal van tentoonstellingen en projecten, kent hij de Rotterdamse kunstscene als geen ander.
Internationale allure
In 2016 en 2018 liet Piet de verbindende kracht van kunst al zien tijdens kunstfestival Charlois Speciaal. Dit jaar pakt hij het een tandje groter aan en zijn er ateliers te bezoeken in heel Rotterdam. “Rotterdam kent een fantastisch cultureel klimaat. De Willem de Kooning Academie en de master opleiding van het Piet Zwart Instituut zorgen voor een heel actieve, diverse kunstscene. Echt van internationale allure. Studenten komen vanuit heel de wereld naar Rotterdam om hier te studeren. Zij keren vervolgens als ambassadeurs van de stad weer terug naar eigen land. Dat is van niet te onderschatten waarde.
Met het Groot Rotterdams Atelier Weekend wil ik de zichtbaarheid van al die creativiteit in de stad verhogen en het grote publiek laten zien hoeveel moois er wordt gemaakt”, legt Piet uit.
Kunstenaars in kaart
Het is Piet gelukt om de Rotterdamse kunstwereld in korte tijd te verenigen. “Eind juli kreeg ik groen licht van Stichting Droom & Daad voor de financiering”, vertelt hij. “In augustus ben ik samen met festival producent Carly Rutten aan de slag gegaan met de organisatie. Het lastige is dat er niet echt een overkoepelend bestand bestaat met daarin de namen en contactgegevens van alle kunstenaars in Rotterdam. Kunstenaars komen en gaan nu eenmaal. Dus eerst hebben we de kunstcollectieven in kaart gebracht. Via de SKAR, een aanbieder van werkruimtes en ateliers voor de creatieve sector, hebben we contactgegevens gekregen van diverse locaties waar kunstenaars samenwerken. Die zijn we gaan aanschrijven.”
Overweldigende reacties
Dat er onder kunstenaars een sterke behoefte is om meer zichtbaar te zijn in de stad blijkt wel uit het feit dat er 300 kunstenaars positief reageerden op het initiatief. “Ik ben echt overweldigd door de enthousiaste reacties. De kunstenaars hebben er stuk voor stuk erg veel zin in om hun werk te laten zien. Ook de hoeveelheid talent dat er in Rotterdam aanwezig is, is fantastisch. Ik was bijvoorbeeld wel al bekend met het werk van Van Santen & Bolleurs. Een fotografenduo dat grote campagnes heeft gedaan voor onder andere Viktor en Rolff en KLM. Maar dat zij in Rotterdam zijn gevestigd, was nieuw voor mij. Ook Sylvia B., Anne Wenzel, Lizan Freijsen en Anuli Croon zijn enkele van de namen die een museum kunnen vullen.”
Een alternatief wereldbeeld
In het weekend van 26 en 27 september openen zo’n 40 ateliercomplexen hun deuren. “Rotterdam kent een lange traditie met ateliercomplexen”, vertelt Piet. “Kunstenaars worden vaak ingezet om wijken nieuwe energie in te blazen en creativiteit aan te wakkeren. Zo’n creatieve broedplaats als De Kroon in Delfshaven bijvoorbeeld is fantastisch. Kunstenaars maken contact met de buurt, brengen kinderen in aanraking met kunst en bieden hiermee een andere kijk op het leven. Een alternatief wereldbeeld. Dat is zo belangrijk.”
Extra aandacht voor slooplocaties
Toch is het vaak zo dat wanneer de wijk dankzij kunst weer hip & happening is, de kunstenaars plaats moeten maken voor nieuwbouw. Tijdens het Atelier Weekend is dan ook extra aandacht voor locaties die op de nominatie staan voor sloop. Piet vertelt: “Het Atelier Weekend biedt de allerlaatste kans om Kaus Australis te bezoeken. Dit collectief bestaat sinds 1985 en is al meer dan twintig jaar aan de Melanchtonweg in Schiebroek gevestigd. Een heel bijzondere plek waar ook regelmatig internationale gastkunstenaars werkten en exposeerden. Nu houden de kunstenaars er letterlijk uitverkoop. Na het weekend sluit Kaus Australis voorgoed de deuren om plaats te maken voor de nieuwbouw van Park Zestienhoven.
Een ander voorbeeld is Pension Almonde in De Almondestraat in de Agniesebuurt. In één van de 53 woningen die gesloopt worden is een heuse Slopera te zien. Het vertelt het verhaal van transformatie en stadsvernieuwing. Ook in de wijk Wielewaal is van alles te bekijken en te beleven in de door de oorspronkelijke bewoners verlaten woningen.”
Anne Wenzel is een van de deelnemende kunstenaars aan het Groot Rotterdams Atelier Weekend. De van oorsprong Duitse werkt en woont inmiddels meer dan twintig jaar in Rotterdam. Anne legt uit hoe dat zo is gekomen.
“Ik heb gestudeerd aan de kunstacademie in Enschede. Eenmaal afgestudeerd wilde ik mij verder ontwikkelen als kunstenaar en een netwerk opbouwen. Ik zag daarvoor vooral mogelijkheden in steden als Amsterdam en Rotterdam. Ik heb voor Rotterdam gekozen omdat de mentaliteit mij het meeste aanspreekt. De welbekende havenmentaliteit van aanpakken, niet lullen maar poetsen, dringt door tot in de Rotterdamse kunstwereld. De Rotterdamse kunstscene is heel internationaal, open minded en ondersteunend. Iedereen kent elkaar. Dat geeft me het gevoel dat er ruimte is om te denken en te maken.”
Bizar jaar
Anne twijfelde geen moment toen Piet de Jonge haar vroeg mee te doen aan het Groot Rotterdams Atelier Weekend. “Door corona is dit een heel bizar jaar. Positief benaderd heeft deze periode mij rust en ruimte gegeven om nieuwe dingen te maken. Anderzijds kan ik mijn werk nergens tonen. Normaal gesproken heb ik tien exposities in het buitenland. Nu is alles gecanceld. Ook musea hebben een tijdlang de deuren gesloten en laten na de heropening nauwelijks nieuw werk zien. Het Atelier Weekend geeft mij de mogelijkheid om mijn werk weer te laten zien.”
2D en 3D
Wie Anne’s atelier aan het Schulpplein 11 bezoekt, krijgt twee voor de prijs van één. Anne deelt haar atelier namelijk met haar man en tevens kunstenaar Eric Jan van de Geer. “Mijn man en ik vinden het heel fijn om bij elkaar te werken, maar we hebben allebei een heel andere stijl. Ik werk uitsluitend ruimtelijk en maak monumentale beelden en installaties. Eric Jan werkt vooral 2D. Hij maakt tekeningen, polaroids en zeefdrukken.”
Extra dimensie
Tijdens een bezoek aan Anne’s atelier zie je werk dat al af is, maar ook werk dat nog in ontwikkeling is. Anne: “Die studies geven een extra dimensie die je normaal gesproken in een museum niet meekrijgt. Je krijgt letterlijk een kijkje in onze keuken, hoe kunst tot stand komt.”
Rotterdamse Kunst Ambassade
Om mensen bewust te maken van de artistieke rijkdom die in de stad aanwezig is, is Anne samen met andere kunstenaars bezig een platform op te richten. “We willen kunstliefhebbers ook ná het Atelier Weekend de mogelijkheid geven om direct bij kunstmakers op bezoek te gaan. De Rotterdamse Kunst Ambassade wordt een website waarop mensen digitaal kunnen aanbellen bij kunstenaars en op afspraak een kijkje in het atelier kunnen nemen. Hiermee leggen we structureel een directe link tussen kunstmakers en kunstliefhebbers.”
Culturele humuslaag
Door tijdens het Atelier Weekend het gevoelige evenwicht en het belang van deze culturele humuslaag te laten zien, hoopt Piet dat de politiek er iets van mee neemt. Want dat kunst ook duurzaam in een wijk kan worden ingebed, laat de Wolphaertstraat in Charlois zien. “Hier hebben kunstenaars in samenwerking met de woningbouwvereniging een constructie gevonden waarin de huizen worden gerenoveerd en er vaste gemeenschappelijke ruimtes komen waar kunstenaars en de buurt samen activiteiten kunnen organiseren. Dat is ongelofelijk stimulerend.”
Groot aanbod
Het Groot Rotterdams Atelier Weekend valt samen met de Zilveren Opening van het nieuwe depot van Boijmans van Beuningen. Is dat expres zo gepland? Piet lacht: “Ik vind het een mooie combinatie. Je kunt een leeg depot bezoeken én volle ateliers.” Bang dat het aanbod te groot is, is Piet dan ook niet. “Het is juist geweldig dat alle wijken in Rotterdam meedoen. Het is net als het Internationaal Film Festival, daar kun je ook niet alle films zien. Je moet gewoon kiezen.”
Bepaal je eigen route
Om te helpen met het maken van die keuze, staat er op www.grootrotterdamsatelierweekend.nl een interactieve kaart van Rotterdam met daarop alle deelnemende ateliers. Met een paar klikken kun je je eigen route uitstippelen. Of nog makkelijker: boek één van de zes rondleidingen. Voor wie van plan is op creatieve speurtocht te gaan door Rotterdam, heeft Piet nog een tip: “ga eens door de tunnel en leer de andere kant van de stad kennen.”
Nieuwsgierig geworden?
Kijk op www.grootrotterdamsatelierweekend.nl voor alle deelnemende ateliers en meer informatie. Volg het evenement op insta voor de laatste ins en outs: https://www.instagram.com/grootrotterdamsatelierweekend/
Tekst door: Elles de Bruin-Rook
Foto’s kunstenaars:
Anna Ramsair, Oranjeboomstraat 109
Tim Mastik, Ruivenstraat 39
Rotterdam Partners
